THU HÚT LAO ĐỘNG CÔNG NGHỆ QUỐC TẾ, TRUNG QUỐC ĐANG TRIỂN KHAI PHIÊN BẢN THỊ THỰC VISA H-1B CỦA MÌNH NHƯ THẾ NÀO?

Trung Quốc triển khai phiên bản thị thực H-1B của mình để thu hút lao động công nghệ nước ngoài.

• Cô Vaishnavi Srinivasagopalan, một chuyên gia công nghệ thông tin người Ấn Độ có tay nghề cao, người từng làm việc ở cả Ấn Độ và Hoa Kỳ, đang tìm kiếm việc làm ở Trung Quốc. Chương trình thị thực K mới của Bắc Kinh, đang nhắm vào các nhân viên khoa học và công nghệ, có thể biến giấc mơ đó của anh thành hiện thực.
• Thị thực K được Bắc Kinh triển khai vào tháng trước, là một phần trong nỗ lực mở rộng của Trung Quốc nhằm bắt kịp Hoa Kỳ trong cuộc đua giành nhân tài toàn cầu, để phát triển công nghệ tiên tiến. Điều này diễn ra đồng thời với những bất ổn đối với chương trình H-1B của Hoa Kỳ, dưới các chính sách nhập cư bị siết chặt được chính phủ hiện tại của Hoa Kỳ thực hiện.
• Srinivasagopalan, người bị hấp dẫn bởi môi trường làm việc và văn hóa Trung Quốc, sau khi cha cô làm việc tại một trường đại học Trung Quốc vài năm trước, cho biết: “(Thị thực) K của Trung Quốc tương đương với H-1B của Hoa Kỳ.” Cô nói thêm: “Đây là một lựa chọn tốt cho những người như tôi làm việc ở nước ngoài.”
• Thị thực K đang bổ sung cho các chương trình thị thực hiện có của Trung Quốc, bao gồm thị thực R dành cho chuyên gia nước ngoài, nhưng với các yêu cầu được nới lỏng hơn, chẳng hạn như là không yêu cầu người nộp đơn phải có thư mời làm việc trước khi nộp đơn.
• Các chính sách nghiêm ngặt hơn của Hoa Kỳ đối với sinh viên và học giả nước ngoài hiện tại, bao gồm việc tăng phí thị thực H-1B cho lao động lành nghề nước ngoài lên tới 100.000 USD cho những người nộp đơn mới, đang khiến một số chuyên gia và sinh viên không phải người Mỹ cân nhắc, việc đến Mỹ hay chuyển sang các quốc gia khác để làm việc.
• Bikash Kali Das, một sinh viên thạc sĩ quan hệ quốc tế người Ấn Độ tại Đại học Tứ Xuyên ở Trung Quốc, cho biết: “Các sinh viên du học ở Hoa Kỳ hy vọng có được thị thực (H-1B), nhưng hiện tại đây là một vấn đề.”

Trung Quốc muốn có thêm chuyên gia công nghệ nước ngoài, và Trung Quốc đang ra tay đúng thời điểm.

• Nhà cầm quyền Trung Quốc đã đặt mục tiêu dẫn đầu toàn cầu về công nghệ tiên tiến làm ưu tiên hàng đầu của họ, chi những khoản trợ cấp lớn của chính phủ để hỗ trợ nghiên cứu và phát triển các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn và người máy.
• Bà Barbara Kelemen, phó giám đốc và người đứng đầu châu Á tại công ty tình báo an ninh Dragonfly, cho biết: “Bắc Kinh nhận thấy việc siết chặt các chính sách nhập cư ở Hoa Kỳ là một cơ hội, để định vị mình trên toàn cầu, là nơi chào đón nhân tài và đầu tư nước ngoài rộng rãi hơn.”
• Tỷ lệ thất nghiệp trong sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc vẫn ở mức cao, và sự cạnh tranh rất gay gắt đối với các công việc trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật. Nhưng có một khoảng cách về kỹ năng mà giới lãnh đạo Trung Quốc đang háo hức lấp đầy. Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã mất đi các nhân tài hàng đầu vào tay các nước phát triển, vì nhiều người đã ở lại và làm việc lâu dài tại Hoa Kỳ và châu Âu sau khi hoàn thành việc học ở đó.

Sự chảy máu chất xám vẫn chưa được đảo ngược hoàn toàn.

• Ông Alfred Wu, phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Singapore, cho biết nhiều phụ huynh Trung Quốc vẫn coi giáo dục phương Tây là tiên tiến, và vẫn đang háo hức gửi con cái ra nước ngoài.
• Tuy nhiên, trong những năm gần đây, một số lượng ngày càng tăng các chuyên gia bao gồm các chuyên gia AI, nhà khoa học và kỹ sư đã chuyển đến Trung Quốc từ Hoa Kỳ, bao gồm cả người Mỹ gốc Hoa. Ông Fei Su, một kiến ​​trúc sư chip tại Intel, và ông Ming Zhou, một kỹ sư hàng đầu tại công ty phần mềm Altair có trụ sở tại Hoa Kỳ, nằm trong số những người đã nhận công việc giảng dạy tại Trung Quốc trong năm nay.
• Edward Hu, giám đốc nhập cư có trụ sở tại Thượng Hải tại công ty tư vấn Newland Chase, cho biết nhiều lao động lành nghề ở Ấn Độ và Đông Nam Á đã bày tỏ sự quan tâm đến thị thực K này của Trung Quốc.

Những câu hỏi về sự cạnh tranh thị trường lao động Trung Quốc khi có sự gia tăng từ lao động nước ngoài

• Với tỷ lệ thất nghiệp của người Trung Quốc trong độ tuổi 16-24 (không bao gồm sinh viên) ở mức gần 18%, chiến dịch thu hút thêm các chuyên gia nước ngoài đang làm dấy lên nhiều câu hỏi.
• Zhou Xinying, một nghiên cứu sinh sau đại học 24 tuổi về khoa học hành vi tại Đại học Chiết Giang ở miền đông Trung Quốc, cho biết: “Thị trường việc làm hiện tại đã có sự cạnh tranh gay gắt.” Mặc dù các chuyên gia nước ngoài có thể giúp “mang lại các công nghệ mới” và những quan điểm quốc tế khác biệt, Zhou nói, “một số người tìm việc trẻ tuổi Trung Quốc có thể cảm thấy áp lực do việc giới thiệu chính sách thị thực K.”
• Kyle Huang, một kỹ sư phần mềm 26 tuổi làm việc tại thành phố Quảng Châu phía nam, cho biết những người đồng cấp của anh trong lĩnh vực khoa học và công nghệ lo sợ chương trình thị thực mới “có thể đe dọa cơ hội việc làm trong nước.”
• Một bài bình luận gần đây được đăng tải bởi tờ tin tức do nhà nước hậu thuẫn, Shanghai Observer, đã giảm nhẹ những lo ngại đó, nói rằng việc thu hút các chuyên gia nước ngoài như vậy sẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế. Bài báo cho biết, khi Trung Quốc tiến lên trong các lĩnh vực như AI và chất bán dẫn tiên tiến, có một “khoảng cách và sự không phù hợp” giữa những người tìm việc đủ tiêu chuẩn và nhu cầu về lao động lành nghề. Bài báo viết: “Môi trường toàn cầu càng phức tạp, Trung Quốc càng mở rộng vòng tay.”
• Michael Feller, chiến lược gia trưởng tại công ty tư vấn Geopolitical Strategy, cho biết: “Bắc Kinh sẽ cần nhấn mạnh làm thế nào nhân tài nước ngoài có chọn lọc có thể tạo ra, chứ không phải lấy đi, công ăn việc làm trong nước.” “Nhưng ngay cả Washington cũng cho thấy đây là một lập luận khó đưa ra về mặt chính trị, mặc dù đã có bằng chứng trong nhiều thập kỷ.”

Những bất lợi của Trung Quốc ngay cả với thị thực mới

• Các chuyên gia tuyển dụng và nhập cư cho biết người lao động nước ngoài phải đối mặt với nhiều rào cản khác nhau ở Trung Quốc. Một trong số đó là rào cản ngôn ngữ. Hệ thống kiểm duyệt internet của nước này, được gọi là “Vạn Lý Tường Lửa” (Great Firewall), là một hạn chế khác.
• Trung Quốc, một quốc gia với khoảng 1,4 tỷ dân, chỉ có ước tính khoảng 711.000 lao động nước ngoài cư trú tại nước này tính đến năm 2023.
• David Stepat, giám đốc quốc gia tại Singapore của công ty tư vấn Dezan Shira & Associates, cho biết Hoa Kỳ vẫn dẫn đầu trong nghiên cứu và có lợi thế sử dụng tiếng Anh rộng rãi. Ngoài ra, vẫn có một con đường tương đối rõ ràng hơn để có được quyền cư trú cho nhiều người.
• Nikhil Swaminathan, một người mang thị thực H1-B người Ấn Độ đang làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ, sau khi hoàn thành chương trình sau đại học ở đó, bày tỏ sự quan tâm đến thị thực K của Trung Quốc nhưng vẫn còn hoài nghi. Anh nói: “Tôi đã cân nhắc nó. Trung Quốc là một nơi tuyệt vời để làm việc trong lĩnh vực công nghệ, nếu không phải vì mối quan hệ khó khăn giữa Ấn Độ và Trung Quốc.”
• Nếu được lựa chọn, nhiều người tìm việc vẫn có khả năng nhắm đến các công việc tại các công ty hàng đầu toàn cầu bên ngoài Trung Quốc.
• Ông Feller tại Geopolitical Strategy cho biết: “Hoa Kỳ có lẽ có nguy cơ mất những người muốn xin thị thực H-1B vào tay các nền kinh tế phương Tây khác, bao gồm Vương quốc Anh và Liên minh Châu Âu, hơn là vào tay Trung Quốc”. Feller nói: “Hoa Kỳ có thể đang tự phá hoại mình, nhưng nước này đang làm điều đó từ một vị thế cạnh tranh cao hơn nhiều về sức hấp dẫn đối với nhân tài.” “Trung Quốc sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa, ngoài việc chỉ cung cấp các con đường thị thực thuận tiện để thu hút những người giỏi nhất.”