TÒA ÁN CANADA PHÁT HIỆN GIAN LẬN LỚN VỀ BẰNG CẤP ĐỂ ĐƯỢC NHẬP CƯ DI TRÚ VÀO CANADA CỦA NGƯỜI TỪ HONGKONG, THEO BÁO CBC NEWS NGÀY 18-9-2025
SAU ĐÂY LÀ MỘT SỐ CHI TIẾT ĐÁNG CHÚ Ý.
- Một chương trình thị thực Canada được thiết lập để đẩy nhanh việc nhập cư của những người có học vấn từ Hong Kong, sau khi Trung Quốc siết chặt luật pháp vào năm 2020, dường như đã bị lạm dụng nghiêm trọng, khi các đương đơn bị cáo buộc sử dụng đạo văn và người viết thuê, để lấy bằng cấp học thuật.
- Hồ sơ tòa án và các báo cáo truyền thông cho rằng, nhiều cư dân Hong Kong đã gian dối bằng cấp của mình để được tham gia vào chương trình đặc biệt này, vốn cung cấp giấy phép lao động mở cho những người tốt nghiệp trong vòng 10 năm gần đây.
- Chương trình yêu cầu bằng tốt nghiệp, bằng cử nhân, hoặc bằng tiến sĩ từ một trường Canada hoặc quốc tế được công nhận và được một cơ quan kiểm định xác nhận. Trong khi các nhà ủng hộ ghi nhận chương trình đã thành công, đã đưa hàng ngàn người HongKong có trình độ hợp pháp đến Canada, các chuyên gia và quan chức di trú lại hiện đang phải đối phó với bằng chứng về gian lận bằng cấp lan rộng, và việc sử dụng các “lò luyện bằng cấp” (diploma mills) của những ứng viên.
- Việc lạm dụng và gian lận này được đưa ra ánh sáng, thông qua nhiều quyết định của Tòa án Liên bang liên quan đến các đương đơn bị từ chối vì khai báo sai sự thật, sau khi các viên chức di trú nghi ngờ về bằng cấp của họ. Các viên chức này đã nêu ra các vấn đề như bằng cấp được cấp vội vàng, bằng thạc sĩ có được với rất ít bài tập, và thiếu hụt kiến thức cơ bản sâu sắc trong các lĩnh vực chuyên môn được cấp bằng, được phát hiện ra trong các buổi phỏng vấn trực tiếp.
- Vấn đề đã được tờ South China Morning Post cảnh báo sớm nhất vào tháng 1 năm 2022, khi báo cáo rằng hàng chục công ty tư vấn di trú và giáo dục ở Hong Kong, đang chào mời các gói dịch vụ để lấy bằng sau đại học và bằng thạc sĩ, từ các trường đại học Anh Quốc được kiểm định, bao gồm Anglia Ruskin University và University of Chichester. Đóng vai khách hàng tiềm năng, một phóng viên phát hiện các công ty hứa hẹn có được bằng cấp, với chi phí nhiều ngàn đô la, và tùy chọn “hướng dẫn làm bài tập về nhà,” nghĩa là mọi bài tập sẽ được thực hiện bởi người khác, với đảm bảo đậu. Gọi là bằng thật học giả, theo cách gọi của Việt Nam.
- Hồ sơ Tòa án Liên bang mô tả các cuộc phỏng vấn di trú “gần như hài hước”, nơi các viên chức thị thực chất vấn các đương đơn, và họ đã thể hiện hầu như không có hiểu biết gì về các môn học mà họ đang sở hữu bằng cấp, với học vị rất cao đó.
- Trong một trường hợp, một viên chức đã từ chối ông Wai Ka Yip, một người tự xưng tốt nghiệp MBA, nêu rõ rằng mặc dù bằng cấp có thể là thật, nhưng có những lo ngại về “sao chép bài tập quy mô lớn” và “khả năng không thể hiện được kiến thức cơ bản” về ngành học của ông Yip.
- Một đương đơn khác, bà Lai Man Lam, bị chất vấn về việc nộp một bài luận 4.000 từ bắt buộc cùng ngày bà được cấp bằng sau đại học. Khi bị chất vấn về nội dung luận văn MBA sau đó, mà viên chức nghi ngờ có người viết thuê, bà Lam vẫn khẳng định tự mình làm, nhưng không thể trả lời đúng “hầu hết, nếu không phải tất cả” các câu hỏi của viên chức.
- Cả University of Chichester và Anglia Ruskin University đều đã ra tuyên bố khẳng định tiêu chuẩn học thuật cao của mình, trong đó Chichester lưu ý đã chấm dứt hợp tác với một trường có trụ sở tại Hong Kong sau khi bài báo được đăng tải.
- Các cáo buộc này làm nổi bật một thách thức đáng kể vượt ra ngoài khuôn khổ chương trình nhập cư cụ thể này: ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ đô la, của “gian lận hợp đồng” và các lò luyện bằng cấp.
- Sarah Eaton, giáo sư tại Đại học Calgary và chuyên gia về đạo đức học thuật, nhấn mạnh rằng hành vi gian lận này đang làm xói mòn lòng tin mà xã hội đặt vào bằng cấp học thuật. Bà nói: “Nếu họ không học tập trong chương trình đó, chúng ta không thể tin vào tấm bằng. Chúng ta không thể tin vào bằng cấp.”
- Bà Eaton chỉ trích chính phủ Canada vì không có hành động mạnh mẽ hơn chống lại hình thức gian lận này, lưu ý rằng các quốc gia như Úc đã hình sự hóa việc cung cấp các dịch vụ gian lận học thuật. Bà cho rằng việc thiếu các rào chắn bảo vệ và hệ thống xác minh bằng cấp quốc tế nghiêm ngặt tại Canada khiến nước này trở thành “một điểm đến rất hấp dẫn đối với những cá nhân có thể gọi là bằng cấp đáng ngờ.”
- Một lập luận pháp lý quan trọng trong các vụ việc tại Tòa án Liên bang tập trung vào, là giới hạn quyền của viên chức di trú được phép “đi sâu hơn” (go behind) một bằng cấp học thuật để đánh giá xem nó có được cấp một cách hợp pháp hay không. Các đương đơn bị từ chối lập luận rằng các viên chức thiếu kiến thức hoặc thẩm quyền để đánh giá thành tích giáo dục của họ.
- Tuy nhiên, một loạt thẩm phán đã bác bỏ lập luận này của các đương đơn, khẳng định rằng các viên chức thị thực không bắt buộc phải chấp nhận bằng cấp học thuật một cách mặc nhiên, đặc biệt khi có bằng chứng về sự gian dối. Các trường hợp được đưa ra tòa án có lẽ chỉ là một phần nhỏ trong tổng số hồ sơ bị từ chối, vì chúng chỉ đại diện cho những người chọn kháng cáo lên Tòa khi hồ sơ xin visa bị từ chối, rồi từ đó Tòa điều tra ra ngọn ngành.
- Mặc dù một luật sư di trú cho biết chính phủ đã loại bỏ yêu cầu về học vấn đối với công dân Hong Kong đang ở Canada nộp đơn xin thường trú, (một quyết định mà IRCC nói là không liên quan đến các vụ gian lận), bộ này đã đề xuất các quy tắc mới nhằm áp dụng mức phạt lên đến 1,5 triệu đô la, đối với bất kỳ ai cố vấn cho người nhập cư tương lai về việc khai báo sai sự thật.
- Cuối cùng, một số ít trường hợp gian lận nổi cộm như vậy đã làm lu mờ một chương trình vốn được dự định là một cứu cánh cho di trú và kinh tế xã hội Canada. Các tuyên bố ủng hộ như “đại đa số các đương đơn đều có bằng cấp hợp pháp” và đang nỗ lực hòa nhập, đã bị các trường hợp gian lận bị phát hiện này phơi bày sự thật, với những lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống xác minh bằng cấp giáo dục quốc tế của Canada liên qua di trú.
- NHẬN ĐỊNH CỦA ĐỘI NGŨ CHUYÊN GIA TƯ VẤN DI TRÚ CANADA HỢP PHÁP ANDREW DƯƠNG RCIC
- Gian lận bằng cấp từ HongKong, kiểu bằng thật nhưng học giả, là quá tinh vi, táo tợn, vì mục tiêu di trú bất chấp.
- Gian lận kiểu này cũng phổ biến tại các quốc gia khác lân cận HongKong, nhiều đến phổ biến, ai cũng đã biết. Xứ sở an lành Canada ở xa nửa vòng trái đất cũng đã vừa biết được mánh khóe này từ Châu Á.
- Cho thấy lần nữa, di trú Canada là một việc hàng triệu người muốn, nên là việc trọng đại của người có nhu cầu.
-
- Tuy vậy, gian dối trong di trú đã được chính phủ Canada và Mỹ nắm bắt, hậu quả cũng đã quá nhiều khi người ta bỏ tiền mua di trú, rồi vào nước sở tại phá hoại văn hóa xã hội bản sắc kinh tế của họ. Các chính phủ đã bắt đầu hành động chống lại, cũng như tìm cách đối phó hữu hiệu hơn. Nói cách khác, mảnh đất màu mỡ cho gian lận di trú Canada sẽ ngày càng bị thu hẹp.
- Con đường di trú nhập cư Canada và Mỹ ngày sẽ càng trở nên khó khăn vì chính sách phòng ngừa gian lận của người đi trước, khiến người đi sau sẽ càng vất vả, đòi hỏi ứng viên tương lai cần có chất lượng bổ sung thật nhiều và thực chất. Tìm được người tư vấn hỗ trợ tốt là một cách làm gia tăng chất lượng ứng viên hữu hiệu nhất, để cạnh tranh với hàng triệu người khác trên thế giới, vốn cũng đang muốn tìm đường vào Canada & Mỹ tương tự như bạn.
*****
Tổng hợp, dịch: ANDREW DUONG RCIC Co.
VisasToCanada TAGS: Chương trình Cải Tổ Di Trú Canada 2023, News CHỐNG GIAN LẬN & VI PHẠM LUẬT DI TRÚ
Bài gốc: Báo CBC NEWS ngày 18-9-2025
Photo credit: AndrewDuongRcic for VisasToCanada
