CHUYÊN GIA DI TRÚ LO NGẠI VIỆC BỘ DI TRÚ CANADA IRCC LẠM DỤNG CÔNG NGHỆ MÁY TÍNH VÀO QUY TRÌNH XÉT DUYỆT HỒ SƠ THỊ THỰC VISA, THEO BÁO CBC NEWS NGÀY 16-9-2025
SAU ĐÂY LÀ MỘT SỐ CHI TIẾT ĐÁNG CHÚ Ý.
- Các luật sư và tư vấn viên nhập cư đang lên tiếng cảnh báo về việc Bộ Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) sử dụng công nghệ hỗ trợ ra quyết định bằng máy tính. Họ lập luận rằng các công cụ này đang dẫn đến những quyết định từ chối visa vô lý và không công bằng. Các chuyên gia và người nộp đơn ngày càng nhận được các thư từ chối mà họ tin rằng dựa trên sự xem xét hồ sơ chưa đầy đủ hoặc không phù hợp của các viên chức, làm dấy lên lo ngại rằng hồ sơ đang bị lướt qua nhanh chóng, và các quyết định phức tạp được đưa ra chỉ trong vài phút.
- Mối quan tâm cốt lõi của giới chuyên gia nhập cư là áp lực phải xử lý hồ sơ nhanh chóng, được tạo điều kiện bởi công nghệ mới, đang khiến các viên chức vi phạm sự công bằng về thủ tục khi không xem xét mọi tài liệu trong hồ sơ.
- Các ví dụ cụ thể: Luật sư nhập cư Toronto Mario Bellissimo báo cáo một trường hợp đơn bị từ chối vì thiếu giấy khai sinh, mặc dù tài liệu này đã được đính kèm. Tư vấn viên nhập cư Annie Beaudoin, một cựu viên chức cấp cao của IRCC, đã trích dẫn một trường hợp từ chối giấy phép lao động với lý do chỉ nộp một tài liệu liên quan đến việc làm, trong khi thực tế có nhiều tài liệu đã được gửi.
- Hạn chế về thời gian: Bellissimo đã thấy một số quyết định từ chối có dấu thời gian cho thấy viên chức chỉ dành vài phút để xem xét hồ sơ, điều mà ông coi là thiếu sót nghiêm trọng về sự thẩm định cần thiết.
- Tác động thực tế: Cặp đôi Chandni Ajwani (công dân Canada) và Jay Dave (công dân Ấn Độ) đã bị từ chối visa du lịch ban đầu với lý do không đủ tiền, mặc dù họ đã nộp nhiều tài liệu chứng minh tài chính. Lý do từ chối của viên chức hoàn toàn không đề cập đến việc Ajwani là vợ người Canada của anh hay việc cô đang có đơn bảo lãnh vợ/chồng đang được xử lý—một chi tiết mà các chuyên gia cho rằng là bằng chứng rõ ràng của sự thiếu chú ý đến hồ sơ. Sau khi yêu cầu xem xét lại, visa của anh cuối cùng đã được cấp.
- Hiệp hội Luật sư Nhập cư Canada cũng bày tỏ mối quan ngại này trong một thư ngỏ, nêu rõ rằng việc giới thiệu các công cụ tự động và phân tích có liên quan trực tiếp đến sự gia tăng các quyết định “không có ý nghĩa cũng như không có lý do xác đáng.”
- IRCC giới thiệu các công cụ hỗ trợ bằng máy tính phần lớn là để đáp lại áp lực lớn của công chúng trong việc giải quyết tình trạng tồn đọng hồ sơ và thời gian xử lý kéo dài. Tính đến cuối tháng 7 năm 2024, IRCC có hơn 2,2 triệu đơn trong hệ thống, với hơn 901.000 đơn đã vượt quá tiêu chuẩn thời gian xử lý của bộ.
- Phân tích Dữ liệu Nâng cao (Advanced Data Analytics): Mô hình máy tính này, được sử dụng lần đầu vào năm 2018, sử dụng công nghệ máy học để phân loại hồ sơ và dự đoán khả năng loại người nộp đơn đó đã được viên chức phê duyệt trong quá khứ, nhằm mục đích tăng tốc độ xử lý lên đến 87 phần trăm. IRCC khẳng định hệ thống này không đề xuất từ chối; chỉ có viên chức mới có thể đưa ra quyết định từ chối.
- Chinook: Được phát triển cho bước xem xét của con người, Chinook là một công cụ dựa trên bảng tính giúp đơn giản hóa thông tin hiển thị và cho phép viên chức xem xét, phê duyệt hoặc từ chối nhiều trường hợp cùng một lúc. Nó cũng cung cấp ngôn ngữ mẫu cho các thư từ chối. IRCC khẳng định Chinook không sử dụng AI và không đưa ra hoặc đề xuất quyết định.
- Mặc dù công nghệ không trực tiếp đưa ra quyết định từ chối, nó dường như đã thay đổi và thúc đẩy quá trình ra quyết định của con người.
- Áp lực lên viên chức: Bà Beaudoin, người nghỉ hưu năm 2018, lưu ý rằng trong 15 năm làm việc tại IRCC, trọng tâm đã chuyển từ chất lượng sang tốc độ, với các quản lý thường xuyên nhắc nhở viên chức về chỉ tiêu xử lý. Một tài liệu của IRCC được công bố thông qua luật tiếp cận thông tin thậm chí còn ca ngợi hiệu quả của Chinook, ghi nhận rằng “các viên chức xử lý mạnh mẽ đã giảm xuống còn 60 hồ sơ/ngày so với mức thông thường là 75+/ngày” khi hệ thống gặp sự cố máy tính.
- Hành động hàng loạt: Các luật sư như Will Tao lo ngại rằng Chinook cho phép viên chức thực hiện các hành động “hàng loạt” trên tối đa 150 đơn đăng ký cùng lúc, điều mà IRCC mô tả là “quan trọng để xử lý hiệu quả số lượng hồ sơ ngày càng tăng.” Tao lập luận rằng “việc xử lý hàng loạt và đồng loạt” này tác động tiêu cực đến hệ thống bằng cách làm cho ranh giới giữa ảnh hưởng của công cụ và quyết định của viên chức trở nên “rất mỏng manh.”
- IRCC kiên quyết bác bỏ ý kiến cho rằng các chương trình này ảnh hưởng đến sự kỹ lưỡng trong quá trình xem xét của các viên chức. Bộ khẳng định rằng các viên chức được đào tạo bài bản đưa ra quyết định cuối cùng về tính đủ điều kiện và khả năng chấp nhận nhập cư, đánh giá từng đơn dựa trên các tiêu chí chương trình có liên quan. IRCC tuyên bố đào tạo viên chức để đánh giá tất cả các đơn đăng ký “một cách cẩn thận và có hệ thống” và đưa ra quyết định “dựa trên thông tin được trình bày trước mặt họ.” Bộ cũng nhắc nhở rằng trách nhiệm cuối cùng thuộc về người nộp đơn trong việc thỏa mãn viên chức visa rằng họ đáp ứng các yêu cầu.
- Bất chấp những lo ngại rộng rãi từ cộng đồng luật pháp, IRCC có kế hoạch tiếp tục sử dụng các công cụ máy tính để hỗ trợ viên chức, nói rằng bộ đã đánh giá các tác động và coi công nghệ là “thiết yếu để hiện đại hóa hệ thống nhập cư của chúng tôi.
- NHẬN ĐỊNH CỦA ĐỘI NGŨ CÔNG TY CỦA CHUYÊN GIA TƯ VẤN DI TRÚ HỢP PHÁP CANADA, ANDREW DƯƠNG RCIC.
-
- Việc Bộ Di trú Canada sử dụng công cụ máy tính và các phần mềm vào hỗ trợ việc xem xét hồ sơ xin thị thực visa là hợp lý và đương nhiên trong thời đại 4.0 hiện nay. Tuy nhiên, lằn ranh mức độ áp dụng máy móc và sự can thiệp của con người trong quá trình đưa ra quyết định mới quan trọng. Như thế nào là một mức độ phù hợp, đó là câu hỏi quan trọng IRCC phải trả lời, để có thể đào tạo nhân viên di trú của mình, và để trả lời khách hàng xin visa khi được chất vấn.
-
- Tình trạng quá tải hồ sơ của IRCC đã bắt đầu từ mùa đại dịch covid19, từ năm 2020-2021, kéo dài đến nay sau đại dịch vẫn chưa giải quyết xong. Đặc biệt khi vào thời suy thoái kinh tế hiện tại, đã kéo theo sự cắt giảm bắt buộc trong đội ngũ nhân sự nhân viên công vụ Canada, càng làm cho tình trạng quá tải trầm trọng thêm. Quan trọng hơn hết, chính quy trình chính sách di trú Canada đã trở nên dễ dãi, đến mức lỏng lẻo, hết hợp thời từ sau đại dịch đến nay đã khiến di trú Canada bị lợi dụng nghiêm trọng. Gian lận, lừa đảo, bất chính xảy ra trầm trọng trong hầu hết các lĩnh vực của di trú, đã khiến tình trạng quá tải thêm nặng nề do chính phủ vừa phải nhận thêm hồ sơ ồ ạt vì chính sách lỏng lẻo, vừa phải ra sức chống gian lận đến hết cạn nguồn lực.
-
- Lo lắng về sự lạm dụng hệ thống máy móc để xét & quyết định hồ sơ di trú là chính đáng. Nhất là hệ thống đã xảy ra quá nhiều sai sót từ khi mới đưa vào sử dụng. Hệ thống lại cần con người để giám sát, hiệu chỉnh, trong khi con người đang bị cắt giảm và già cỗi. Do vậy, IRCC nên làm rõ nhanh nhất có thể định nghĩa về lằn ranh giới hạn nêu trên, lằn ranh trách nhiệm của máy móc và con người trong quá trình ra quyết định xét hồ sơ visa.
-
- Hơn hết, cải tổ chính sách di trú, tiết kiệm, tăng hiệu quả, chống gian lận, tập trung sức mạnh, tạo công bằng cho cả người di trú và kẻ nhận di trú, thì cuộc chơi di trú, vốn quá phức tạp và khắc nghiệt, mới có thể tồn tại lâu dài.
*****
Tổng hợp, dịch: ANDREW DUONG RCIC Co.
VisasToCanada TAGS: Chương trình Cải Tổ Di Trú Canada 2023, News Định cư Tỉnh bang PNP, News CHỐNG GIAN LẬN & VI PHẠM LUẬT DI TRÚ
Bài gốc: Báo CBC NEWS ngày 16-9-2025
Photo credit: AndrewDuongRcic for VisasToCanada
