CANADA SẼ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ NHẬP CƯ TRÁI PHÉP RỒI XIN TỊ NẠN NHƯ THẾ NÀO, KHI QUÁ NHIỀU CÂU CHUYỆN “CẢM ĐỘNG” CỦA NGƯỜI VƯỢT BIÊN ĐƯỢC BÁO CHÍ “THÔNG CẢM” ĐƯA TIN, THEO BÁO CBC NEWS NGÀY 14-7-2025
SAU ĐÂY LÀ MỘT SỐ CHI TIẾT ĐÁNG CHÚ Ý.
- Chidi Nwagbo, 57 tuổi, vô cùng hối hận về quyết định “ngu ngốc” khi trả tiền cho những kẻ buôn người để đưa ông vào Canada. Quyết định này đã khiến ông bị “đóng băng” vĩnh viễn và trớ trêu thay, lại rơi vào tay chính quyền nhập cư Hoa Kỳ, nơi mà ông đang cố gắng chạy trốn. Vào tháng 2, Nwagbo đã trả 2.000 đô la Mỹ cho một tổ chức buôn người ở New Jersey, tìm cách thoát khỏi các cuộc truy quét nhập cư (bất hợp pháp) đang càn quét Hoa Kỳ. Ông tuyên bố những kẻ buôn người đã nói dối ông về sự nguy hiểm của cuộc hành trình qua biên giới New York-Quebec, một chuyến đi suýt cướp đi mạng sống của ông. Phát biểu từ một trung tâm giam giữ của ICE ở Batavia, N.Y., Nwagbo, người đang đối mặt với nguy cơ trục xuất về Nigeria sau 37 năm sống ở Hoa Kỳ, cảnh báo những người khác đừng đi theo con đường của ông.
- Nwagbo, một người nhập cư Nigeria đã xây dựng cuộc sống ở Hoa Kỳ từ cuối những năm 1980 và có năm người con sinh ra tại Hoa Kỳ, đã được trao giải thưởng dũng cảm vào năm 2014 vì đã cứu một cô bé bị đuối nước. Mặc dù vậy, ông không thể có được quốc tịch Hoa Kỳ và phải đối mặt với lệnh trục xuất vào năm 2021 do vắng mặt tại một buổi điều trần nhập cư. Chính sách trục xuất người nhập cư trái phép của chính phủ Mỹ đã làm tăng thêm nỗi sợ hãi của Nwagbo, khiến ông tin rằng mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tìm kiếm nơi trú ẩn ở Canada. Một người bạn đã kết nối ông với một nhóm buôn người qua WhatsApp.
- Hành trình của ông bắt đầu vào ngày 1 tháng 2, bay từ Atlanta đến Newark, N.J. Từ đó, một chiếc Uber đưa ông đến một cửa hàng McDonald’s, nơi ông đợi hàng giờ, cảm thấy ngày càng lo lắng về việc có thể gặp cảnh sát hoặc ICE. Cuối cùng, ông được đón bằng một chiếc xe tải và chuyển sang một chiếc SUV hướng về biên giới Canada. Khoảng 15 phút trước điểm thả khách, gần biên giới New York với Quebec, những kẻ buôn người đã hướng dẫn nhóm chạy vào bụi cây, đi theo la bàn chỉ về phía bắc, và cam đoan rằng sẽ có người đợi ở phía Canada. Nwagbo nhận ra sai lầm của mình ngay lập tức khi bước vào vùng hoang dã.
- Đêm tháng 2 lạnh giá đó, Nwagbo lê bước hàng giờ qua lớp tuyết dày, lo sợ mình sẽ chết cóng. Ông chứng kiến một phụ nữ từ Guinea bị mất giày và tiếp tục đi chân trần trong tuyết, trong khi hai phụ nữ Haiti vật lộn phía sau, một người đang bế một em bé 11 tháng tuổi. Bản thân Nwagbo bị mất găng tay và mất hết cảm giác ở các ngón tay, khiến ông khó trả lời các cuộc gọi từ những kẻ buôn người vẫn tiếp tục đưa ra những chỉ dẫn sai lệch, nói rằng “cuộc đi bộ 30-40 phút” sẽ sớm kết thúc.
- Kiệt sức và tê cóng vì nhiệt độ giảm xuống -28 độ C qua đêm, nhóm đã gọi 911 để được giúp đỡ. Nwagbo nhẹ nhõm khi phát hiện ra đó là cảnh sát Canada phản ứng, chứ không phải Cơ quan Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ. Cuộc hành trình đã để lại cho ông những vết thương nghiêm trọng: bị cóng đã buộc phải cắt cụt ngón út, ngón áp út và ngón giữa, cùng với phần đầu ngón cái ở bàn tay trái của ông, và phần đầu ngón giữa và ngón áp út ở bàn tay phải của ông.
- Cảnh sát Hoàng gia Canada (RCMP) ở Quebec báo cáo đã tìm thấy một nhóm ba phụ nữ, một người đàn ông (Nwagbo) và một đứa trẻ đang “vượt biên trái phép từ Hoa Kỳ vào Canada.” Sau khi được điều trị bị cóng tại bệnh viện, họ được chuyển giao cho Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) tại cửa khẩu Saint-Bernard-de-Lacolle. Nwagbo là một trong 99 người bị RCMP chặn lại vào tháng 2 khi vượt biên trái phép vào Quebec từ Hoa Kỳ, một con số đang có xu hướng tăng nhẹ trong năm 2025 so với năm 2024.
- Nwagbo ban đầu tin rằng ông cần sử dụng những kẻ buôn người để đến được một cửa khẩu Canada. Ông thừa nhận: “Tôi không có tất cả thông tin cần thiết để đưa ra quyết định đúng đắn.” Ông đã nộp đơn yêu cầu tị nạn tại Saint-Bernard-de-Lacolle, viện dẫn anh trai mình, Jolly Nwagbo, 74 tuổi, là công dân Canada – một trường hợp ngoại lệ theo Thỏa thuận Quốc gia Thứ ba An toàn (STCA) giữa Hoa Kỳ và Canada. STCA thường yêu cầu những người tìm kiếm tị nạn phải nộp đơn tại quốc gia an toàn đầu tiên họ đặt chân đến, nhưng có những trường hợp ngoại lệ.
- Yêu cầu tị nạn của ông bị từ chối sau khi một cán bộ CBSA xác định ông không thể chứng minh mối quan hệ với anh trai mình, viện dẫn việc thiếu bản sao giấy khai sinh và không thể liên lạc với Jolly Nwagbo qua điện thoại sau ba lần thử. Nwagbo sau đó được chuyển trở lại quyền giam giữ của Hoa Kỳ. Jolly Nwagbo, người sống ở St. Catharines, Ont., phủ nhận việc nhận được bất kỳ cuộc gọi nào từ CBSA. Ông lo sợ anh trai mình có thể bị giết nếu bị trục xuất về Nigeria, do những nguy hiểm mà gia đình họ phải đối mặt vì cuốn sách của Jolly, Nigeria for Sale, vạch trần nạn tham nhũng. Các thành viên khác trong gia đình đang lẩn trốn, và họ thuộc bộ tộc Igbo, vốn phải đối mặt với sự đàn áp trong lịch sử ở Nigeria.
- Gauri Sreenivasan, đồng giám đốc điều hành của Hội đồng Người tị nạn Canada, báo cáo rằng CBSA đã cứng rắn hơn trong việc xử lý các yêu cầu tị nạn theo các trường hợp ngoại lệ của STCA, dẫn đến “những hậu quả nghiêm trọng.” Từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 7 tháng 7, CBSA đã ra lệnh trục xuất 620 người vượt biên trái phép giữa các cửa khẩu và bị phát hiện không đủ điều kiện theo STCA. Nwagbo, vẫn đang chờ tin tức về thời điểm ông sẽ bị trục xuất, nhắc lại sự hối hận của mình và cảnh báo mạnh mẽ những người khác: “Đừng làm vậy. Rủi ro lắm.” Ông nhấn mạnh rằng những kẻ buôn người “chỉ quan tâm đến tiền. Họ không quan tâm đến sự an toàn của bạn.”
*****
Tổng hợp, dịch: ANDREW DUONG RCIC Co.
VisasToCanada TAGS: Chương trình Cải Tổ Di Trú Canada 2023, News Chống gian Lận Di Trú
Bài gốc: Báo CBC NEWS ngày 14-7-2025
Photo credit: AndrewDuongRcic for VisasToCanada
