KHỦNG HOẢNG DI TRÚ TẠI BANG SASKATCHEWAN CÓ HAY KHÔNG, SAU KHI KẾ HOẠCH DI TRÚ CANADA CHO 2026-2028 MỚI CÔNG BỐ, VỚI CÁC CHỈ TIÊU BỊ TIẾP TỤC CẮT GIẢM?

Số lượng Yêu cầu Tị nạn Tăng Vọt khi Việc Cắt Giảm Nhập cư Khiến Người Mới Đến Rơi vào Bế Tắc, Cuộc Khủng hoảng tại tỉnh bang Saskatchewan.

• Sự thay đổi gần đây trong các chính sách nhập cư của liên bang Canada, và tỉnh bang đã tạo ra một cuộc khủng hoảng ở Saskatchewan, nổi bật là sự gia tăng đáng kể các yêu cầu tị nạn, và sự sụt giảm mạnh nhất về số lượng thường trú nhân (PR) mới trên khắp Canada. Tình trạng này đã khiến hàng nghìn cư dân tạm thời, bao gồm sinh viên quốc tế và người lao động nước ngoài tạm cư, có ít hoặc không có con đường nào để trở thành thường trú nhân, đã buộc phải nộp đơn xin tị nạn như là phương sách cuối cùng.
• Saskatchewan đã chứng kiến gần 98 phần trăm số lượng yêu cầu tị nạn hợp lệ tăng vọt chỉ trong một năm, tăng từ 683 đơn vào ngày 1 tháng 4 năm 2024, lên đến 1.344 đơn một năm sau đó. Tỷ lệ này cao hơn nhiều so với mức tăng trung bình toàn quốc là 32 phần trăm, và cao hơn đáng kể so với các tỉnh lân cận như Manitoba (87 phần trăm), Alberta (57 phần trăm) và B.C. (53 phần trăm).

• Lý do Cạn kiệt Lựa Chọn lưu trú lại Canada: Luật sư nhập cư Chris Veeman lưu ý rằng, sự gia tăng đó chủ yếu là do những cư dân không phải thường trú nhân, (như sinh viên và người có giấy phép lao động), đã bị chặn đứng con đường trở thành thường trú nhân một cách đột ngột, do những thay đổi chính sách liên bang gần đây. Với khoảng ba triệu người không phải PR, tức 3 triệu người tạm trú nhân, cạnh tranh cho chỉ 380.000 suất PR mỗi năm trên toàn quốc, sự cạnh tranh rất gay gắt và cánh cửa đang dần hẹp lại lại.

• Lý do Câu Giờ lưu trú lại Canada: Đối với nhiều người, việc nộp đơn xin tị nạn là một cách để có được tình trạng pháp lý để ở lại và làm việc, vì theo luật sư Veeman ước tính, một phiên điều trần xem xét Tị nạn có thể mất khoảng một năm rưỡi. Giai đoạn này cho phép các cá nhân tiếp tục làm việc, thường là để có thể tiếp tục hỗ trợ tài chính cho gia đình họ đang ở nước ngoài.

• Thiệt hại về Con người là to lớn: Những thay đổi được mô tả là đang “tàn phá cuộc sống của mọi người.” Nhiều gia đình đã hết lòng tài trợ cho việc di chuyển đến Canada của 1 thành viên, đã bán tài sản với mục tiêu rõ ràng là người đại diện đó phải đạt được PR, nhưng lại bị cánh cửa đóng sầm bất ngờ.

Sự Sụt giảm Thường trú nhân và Cư dân Tạm thời, trong Kế hoạch Di trú Nhập cư 2026-2028 mới công bố của Canada.

• Sự gia tăng đột biến các yêu cầu tị nạn trùng hợp với sự chậm lại lớn trong việc tiếp nhận thường trú nhân, và sự sụt giảm đáng kể trong tổng dân số cư dân không phải thường trú nhân ở Saskatchewan, làm nổi bật tác động tức thời của các điều chỉnh chính sách liên bang.
• Về Thường trú nhân: tỉnh Saskatchewan đã ghi nhận tỷ lệ phần trăm giảm mạnh nhất về số lượng thường trú nhân mới trong cả nước, ngang bằng với Đảo Hoàng tử (Prince Edward Island). Cụ thể, từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025, tỉnh bang đã chào đón 3.467 thường trú nhân mới, giảm 53 phần trăm so với 7.414 người được nhận vào cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó trên toàn quốc, số lượng PR mới đến giảm 23 phần trăm.

• Một Trường hợp Điển hình: Anh Subbiah S., một nhà phát triển phần mềm, đại diện cho hàng nghìn người bị ảnh hưởng. Sau khi hoàn thành hai năm kinh nghiệm làm việc tại Canada, cột mốc được cho là sẽ đảm bảo PR của anh được thông qua “lớp kinh nghiệm Canada”, đã bị vô hiệu hóa bởi các quy tắc liên bang mới ban hành, dựa trên hệ thống tính điểm. Mặc dù đã mua nhà ở bang Saskatoon dựa trên kỳ vọng có PR, giờ đây anh đang cân nhắc chuyển đến bang Alberta, vì giấy phép lao động của anh sắp hết hạn.

• Tăng Nhẹ Số suất định cư Lựa chọn Tỉnh bang PNP: Mặc dù kế hoạch mới nhất của Ottawa cấp cho Saskatchewan thêm khoảng 1.000 suất cho Chương trình Đề cử Tỉnh bang (PNP) vào năm tới, sẽ giúp tăng mục tiêu lên từ hơn 5.000 lên con số 5.500–6.000, luật sư Veeman cho rằng điều này vẫn là “quá ít, quá muộn”, đối với hàng nghìn người đang ở trong tình trạng bấp bênh. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nhập cư IRCC, ông Drew Wilby, lại coi con số mới là “rất dễ quản lý, là một con số rất bền vững.”

• Về Tạm trú nhân: Số lượng cư dân không phải thường trú nhân (NPR) ròng của Saskatchewan, bao gồm sinh viên quốc tế và người lao động tạm thời, cũng giảm mạnh. Tỉnh bang đã chuyển từ mức tăng ròng 2.035 NPR vào mùa xuân năm 2024, sang mức lỗ ròng 803 vào quý 2 năm 2025. Điều này trái ngược với xu hướng chung của quốc gia, nơi sự sụt giảm lớn nhất được thấy ở số lượng cư dân không phải thường trú nhân, đặc biệt là ở các tỉnh như Ontario và B.C., nơi có số lượng sinh viên quốc tế lớn nhất nước.
• Thách thức Giữ chân và Con đường Phía trước: Mặc dù đã nỗ lực thu hút người mới, Saskatchewan tiếp tục phải vật lộn với di cư giữa các tỉnh, mất ròng 1.022 người, chủ yếu đến Alberta, B.C. và Ontario, vào mùa xuân năm 2025. Thứ trưởng Bộ Nhập cư của tỉnh, ông Drew Wilby nhấn mạnh rằng, việc giữ chân là một trọng tâm chính của chính phủ, nhằm gắn kết người mới đến với thị trường việc làm, với các cộng đồng để đảm bảo họ muốn ở lại, xây dựng cuộc sống, nuôi dạy gia đình và tiếp tục đóng góp cho Saskatchewan. Tuy nhiên, luật sư Veeman nhấn mạnh rằng bản thân các chương trình nhập cư không thể giải quyết vấn đề giữ chân. Ông lập luận rằng mọi người sẽ đến nơi họ cảm thấy hạnh phúc, nhấn mạnh sự cần thiết của tỉnh bang trong việc tạo ra “nhiều cơ hội hơn và tốt hơn ở đây, một chất lượng cuộc sống tốt hơn.”
• Môi trường chính sách hiện tại đang buộc các cá nhân như Subbiah S. phải tìm kiếm nơi khác, có khả năng chuyển gia đình anh đến Alberta, nơi anh hy vọng có thể đảm bảo thường trú nhân thông qua PNP của tỉnh đó do công ty của anh đặt trụ sở tại Alberta. Sự không chắc chắn đang diễn ra có nghĩa là nhiều người không phải PR sẽ hoặc là rời đi, cố gắng xin tị nạn, hoặc tìm kiếm các con đường khác để ở lại đất nước.

*****