DỰ ÁN TƯƠNG TRỢ TỊ NẠN CANADA TRỊ GIÁ $68 TRIỆU ĐÔLA BỊ NGỪNG LẠI ĐỘT NGỘT, CÁC BÊN LIÊN QUAN CÓ Ý KIẾN GÌ, THEO BÁO CBC NEWS NGÀY 23-7-2025
SAU ĐÂY LÀ MỘT SỐ CHI TIẾT ĐÁNG CHÚ Ý.
- Một dự án trị giá 68 triệu đô la nhằm “nâng cấp” hệ thống tị nạn của Canada, được gọi chính thức là “dự án tương trợ tị nạn”, đã bất ngờ bị dừng lại vào năm ngoái, mặc dù mới chỉ hoàn thành 64%.
- Sáng kiến dự án này do Bộ Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) khởi đầu vào năm 2019, với mục tiêu đầy tham vọng là chuyển đổi một hệ thống phụ thuộc nhiều vào hồ sơ giấy tờ thành một nền tảng kỹ thuật số hiện đại. Mục tiêu cuối cùng của Dự án là tự động hóa dữ liệu, hợp lý hóa quy trình làm việc và cho phép chia sẻ thông tin theo thời gian thực thi giữa ba bộ phận chính phủ quan trọng: IRCC, Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada (CBSA) và Hội đồng Di trú và Tị nạn Canada (IRB).
- Mục tiêu chính của dự án là tạo ra một hệ thống tị nạn kỹ thuật số hiệu quả và tích hợp hơn. Mặc dù gặp phải “vấn đề về năng lực” và trải qua nhiều lần trì hoãn khiến việc hoàn thành vượt quá mục tiêu ban đầu năm 2022, dự án vẫn đạt được một số cải tiến đáng kể. Chúng bao gồm:
- Thiết lập quy trình nộp đơn tị nạn trực tuyến, giúp người nộp đơn dễ dàng hơn trong việc gửi yêu cầu ban đầu của họ.
- Tạo hồ sơ, nhập dữ liệu và kiểm tra khả năng chấp nhận tự động, nhằm giảm lỗi thủ công và tăng tốc quá trình xử lý ban đầu.
- Cải thiện việc trao đổi thông tin theo thời gian thực giữa các bộ phận liên quan trong các phiên điều trần của IRB, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về từng trường hợp.
- Nâng cao quy trình giam giữ và trục xuất cá nhân khỏi Canada, đáng chú ý là có khả năng tự động hủy giấy phép lao động hoặc học tập hợp lệ khi có lệnh trục xuất được ban hành.
- Tuy nhiên, một số thành phần quan trọng trong kế hoạch ban đầu đã bị bỏ dở hoặc trì hoãn. Chúng bao gồm việc phát triển cổng thông tin dành cho nhân viên CBSA, các ứng dụng trực tuyến để đánh giá rủi ro trước khi trục xuất (dành cho những người đối mặt với việc bị trục xuất khỏi Canada), và một chức năng quan trọng lẽ ra đã cho phép nhân viên “xem ghi chú liên quan đến một yêu cầu ở một nơi”, một tính năng được dự kiến sẽ hỗ trợ đáng kể quy trình làm việc.
- Việc dự án bị dừng lại đột ngột đã làm dấy lên những lo ngại và chỉ trích đáng kể từ nhiều bên liên quan:
- Tình trạng tồn đọng gia tăng: Một điểm gây tranh cãi lớn là tình trạng tồn đọng hồ sơ đang chờ xử lý tại IRB, đã tăng gần gấp ba lần kể từ tháng 6 năm 2023, đạt mức cao kỷ lục 288.198 vào tháng trước. Các nhà phê bình, như luật sư di trú và tị nạn Wei Will Tao, đặt câu hỏi về hiệu quả của các công cụ kỹ thuật số được cho là hiệu quả này, hỏi tại sao tình trạng tồn đọng vẫn tiếp tục gia tăng nếu các hệ thống này thực sự cải thiện hiệu quả.
- Tính minh bạch và Độc lập: Có những lo ngại đáng kể về tính minh bạch của thông tin được trao đổi giữa ba bộ phận, đặc biệt là về cách dữ liệu này được sử dụng bởi mỗi đối tác. Tao, đặc biệt, nhấn mạnh những lo ngại liên quan đến tình trạng của IRB là một tòa án độc lập, đặt câu hỏi liệu “thông tin được truyền đi sau hậu trường” có thể tác động tiêu cực đến các trường hợp của khách hàng mà họ không hề hay biết hay không. Ông lo sợ rằng trong khi khả năng tương tác có thể nâng cao hiệu quả, nó có thể cản trở khả năng của người nộp đơn trong việc thách thức hệ thống.
- Rào cản kỹ thuật số và Nhân quyền: Syed Hussan, người phát ngôn của Mạng lưới Quyền của Người di cư, lập luận rằng việc thúc đẩy một hệ thống ứng dụng tập trung vào kỹ thuật số đã “gây ra sự hỗn loạn lớn” cho những cá nhân phải đối mặt với rào cản kỹ thuật. Ông cũng đặt câu hỏi về “sự tập trung lớn” vào việc chia sẻ thông tin cá nhân giữa các cơ quan và sự giám sát sau đó của các hoạt động đó. Hussan cho rằng điều được coi là “một bước tiến kỹ thuật thực chất là một loạt các chính sách khiến người tị nạn khó được bảo vệ hơn,” cho thấy đó là một phần của “một sự chuyển hướng rộng hơn sang các chính sách giống như Trump trong hệ thống nhập cư.” Ông tin rằng hệ thống thực sự cần nhiều nguồn lực hơn cho các tổ chức định cư và người nộp đơn cần được bảo vệ, thay vì tài trợ cho các dự án số hóa mà “phần lớn dường như là về việc hợp lý hóa việc trục xuất hơn là đảm bảo quyền lợi.” Mối lo ngại này được nhấn mạnh bởi thực tế là Canada đã thực hiện nhiều lệnh trục xuất hơn trong năm qua so với bất kỳ giai đoạn 12 tháng nào kể từ năm 2019.
- Thiếu trách nhiệm giải trình của chính phủ: Thành viên Quốc hội NDP và nhà phê bình nhập cư Jenny Kwan bày tỏ sự “mù mịt” về việc dự án bị bỏ dở, gọi đó là “rất đáng lo ngại và cho thấy một sự thất bại nữa của hệ thống.” Bà đã công khai yêu cầu chính phủ Tự do trả lời về việc dự án bị dừng lại một cách lặng lẽ.
- IRCC từ chối phỏng vấn nhưng đã thông báo qua email rằng quyết định đóng dự án sớm không liên quan đến việc điều chỉnh lực lượng lao động hoặc tái cơ cấu. Bộ này khẳng định rằng mặc dù dự án “đã mang lại những tiến bộ quan trọng,” Canada vẫn đang đối mặt với “áp lực di cư đáng kể.” IRCC đã đề cập đến Đạo luật Biên giới Vững mạnh (Dự luật C-2) như một luật sẽ xây dựng trên “nền tảng đã được đặt ra” bởi dự án tương tác tị nạn, nhằm mục đích “hiện đại hóa hơn nữa và bảo vệ tính toàn vẹn của hệ thống.” CBSA, trong một tuyên bố riêng, đã nhắc lại “cam kết” của mình trong việc hợp tác với IRCC để tích hợp thêm các cải tiến vào các dự án trong tương lai.
- Cả Bộ Tài chính và IRB đều không đưa ra bình luận nào khi được hỏi. Việc chấm dứt một dự án quan trọng như vậy một cách lặng lẽ, đặc biệt trong bối cảnh tình trạng tồn đọng hồ sơ tị nạn gia tăng và những lời kêu gọi cải cách hệ thống liên tục, để lại nhiều câu hỏi về tác động thực sự của các yếu tố đã hoàn thành và con đường phía trước cho hệ thống nhập cư của Canada.
*****
Tổng hợp, dịch: ANDREW DUONG RCIC Co.
VisasToCanada TAGS: Chương trình Cải Tổ Di Trú Canada 2023, News Chống gian Lận Di Trú, News Du học sinh
Bài gốc: Báo CBC NEWS ngày 23-7-2025
Photo credit: AndrewDuongRcic for VisasToCanada
